De Canarische dwergbanaan is het product bij uitstek van de Canarische eilanden. Het is een soort, dat niet alleen kleiner en steviger is, maar ook zoeter en smaakvoller is dan andere bananensoorten. Waarschijnlijk komt dat door de hoge blootstelling aan het licht op de eilanden. Daardoor wordt bijna het gehele vruchtvlees omgezet in suiker.
Terrassen met banenbomen in La Palma
De stam van de boom, die deze vrucht draagt, kan 3 tot 5 meter hoog worden. Ze heeft lange, weelderige en vrije stijve bladscheden en aan het einde daarvan lange, faserige bladeren. De kolfachtige bloemenstam, die pas na een jaar uit de gewone stam ontspruit, draagt rood-violette kroonbladeren. Het gewicht van die stam ligt tussen de 25 en de 50 kilo. Er groeien zo'n 150 à 300 bananen aan.
Het duurt ongeveer vier tot zes maanden totdat de bananen kunnen worden geoogst. Daarna sterft de plant af. Ondertussen heeft die dan al nieuwe scheuten in de wortelstok ontwikkeld, waarvan de sterkste zich dan zal doorzetten. Na een jaar sluit zich dan weer een nieuwe cyclus.
Uniek is de bloeiwijze van de banaan. De bloemen op de dikke, algemene bloeistengel zijn in dwarse rijen geplaatst en elke rij in de oksel van een paars schutblad. Aan de top van de bloeistengel zitten vele rijen mannelijke bloemen met vijf meeldraden -de zesde meeldraad ontbreekt vaak.
Aan de voet van de bloeiwijze zitten vrouwelijke bloemen die naar de top toe vaak overgaan in tweeslachtige bloemen. Uit een langs een zijde opengespleten kelkbuis komt de tweelippige kroon tevoorschijn. Alleen de vrouwelijke bloemen brengen de bananen voort, zonder dat er sprake is van bevruchting.
In het Spaans wordt de Canarische banaan, die waatschijnlijk al in de 7de eeuw geteelt werd, niet 'banana' genoemd zoals de andere bananen, maar 'plátano'. Dat, de smaak en een speciaal EU-keurmerk geeft het verschil aan. Toch zorgt dat er niet voor dat deze bananensoort een succesverhaal is, want helaas kan ze maar moeilijk opboksen tegen de groeiende concurrentie van de andere kant van de oceaan.
Amerikaanse bananen zijn niet alleen groter, maar ook een stuk goedkoper. Dat is o.a. te wijten aan de veel dunnere schil van de Canarische dwergbanaan. Het krijgt hierdoor veel sneller bruine vlekken, waardoor het moeilijk is te vervoeren. Ook de productiekosten zijn hoger dan van de concurrentie, wiens bananenbomen al na 6 maanden de bloemenstam ontwikkelt. Daarnaast zijn er de kosten van bananenplukkers, die op de Canarische eilanden aanzienlijk meer verdienen en de kosten van het water, dat op de Canarische Eilanden nogal schaars is.
